Tóm tắt về Fintech Việt Nam (2024)

Fintech Việt Nam 2024 – Cơ Hội Đầu Tư Và Thách Thức Pháp Lý Đối Với Nhà Đầu Tư Quốc Tế

Fintech (Công nghệ tài chính) đang tạo nên một làn sóng đổi mới mạnh mẽ trong lĩnh vực dịch vụ tài chính tại Việt Nam. Với tiềm năng phát triển vượt bậc, Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư quốc tế có khả năng điều hướng các thách thức pháp lý phức tạp.

Báo cáo tổng quan Fintech Việt Nam 2024 sẽ giúp các nhà đầu tư hiểu rõ cơ hội, rào cản thị trường và điều kiện cần thiết để tham gia vào các lĩnh vực Fintech cụ thể tại Việt Nam. Tải ngay báo cáo chi tiết để nắm bắt xu hướng mới nhất!

Việt Nam: Thị Trường Fintech Đầy Hứa Hẹn Tại Đông Nam Á

Việt Nam tiếp tục được đánh giá là một trong những thị trường Fintech hấp dẫn nhất khu vực, với tiềm năng tạo ra giá trị lớn. Để bắt kịp làn sóng Fintech tại Việt Nam, các doanh nghiệp cần:

• Nắm rõ khung pháp lý phức tạp

• Tận dụng nguồn nhân lực kỹ thuật số trẻ và linh hoạt

• Hiểu rõ thách thức thị trường để xây dựng sản phẩm phù hợp, bền vững và có khả năng mở rộng

Từ tiền mặt đến thanh toán số: Cách mạng Fintech Việt Nam

“Giao dịch không tiền mặt năm 2023 đạt gấp 23 lần GDP, tương đương khoảng 9.890 tỷ USD, trong khi GDP Việt Nam vào khoảng 430 tỷ USD (Ngân hàng Nhà nước Việt Nam)”

Fintech tại Việt Nam phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực thanh toán điện tử và ví điện tử. Đến cuối năm 2023:

• Việt Nam có 32,77 triệu ví điện tử đang hoạt động

• Giao dịch thanh toán qua Internet tăng 52%, qua di động tăng 103,3%/năm

• Thanh toán qua mã QR tăng hơn 170%

4 tháng đầu năm 2024 tiếp tục chứng kiến sự bùng nổ:

• Giao dịch không tiền mặt tăng 57,11% về số lượng, 39,49% về giá trị

• Giao dịch qua Internet tăng 47,48% (số lượng), 30,20% (giá trị)

• Giao dịch qua thiết bị di động tăng 59,26% (số lượng), 35,91% (giá trị)

Dòng vốn đầu tư và số lượng công ty Fintech tại Việt Nam

Theo báo cáo Vietnam Innovation & Tech Investment 2024:

• Từ 2013 đến 2023, lĩnh vực thanh toán Fintech tại Việt Nam thu hút 1,04 tỷ USD đầu tư

• Lĩnh vực dịch vụ tài chính khác nhận thêm 495 triệu USD

Hiện tại, Việt Nam có hơn 260 công ty Fintech, hoạt động trong các mảng:

• Thanh toán số

• Cho vay ngang hàng (P2P Lending)

• Quản lý tài sản số

• Công nghệ blockchain

Cuộc cách mạng QR Code tại Việt Nam

Việt Nam đang dẫn đầu xu hướng thanh toán bằng mã QR:

• Trong 2 tháng đầu 2024, giao dịch qua mã QR tăng tới 846,41% (số lượng) và 1.146,14% (giá trị) so với cùng kỳ 2023

• Ra mắt liên kết thanh toán QR xuyên biên giới Việt Nam – Campuchia, cho phép người dùng quét mã và thanh toán bằng nội tệ

• Tham gia sáng kiến kết nối thanh toán QR nội khối ASEAN cùng Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Singapore, Philippines

Việc các ngân hàng tập trung phát triển giải pháp QR đặt ra thách thức mới cho ví điện tử, buộc các nền tảng này phải đổi mới để cạnh tranh.

Hướng dẫn thâm nhập thị trường Fintech Việt Nam: Điều kiện & Giấy phép

1. Dịch vụ trung gian thanh toán

a. Cổng thanh toán điện tử

Là hạ tầng kỹ thuật kết nối giữa đơn vị chấp nhận thanh toán (người bán) và ngân hàng (người mua), hỗ trợ thanh toán trong thương mại điện tử, hóa đơn điện tử,…
→ Vai trò: Cầu nối giữa người mua và người bán trong các giao dịch không tiền mặt.

b. Dịch vụ Ví điện tử (E-Wallet)

Theo Nghị định 52/2024/NĐ-CP:

• Ví điện tử là phương tiện lưu trữ tiền điện tử, được cấp bởi ngân hàng hoặc tổ chức trung gian thanh toán

• Không bao gồm tiền mã hóa (cryptocurrency), vốn chưa được pháp luật Việt Nam công nhận

Điều kiện hoạt động và giấy phép

Các công ty không phải tổ chức tín dụng vẫn được cấp phép nếu:

• Vốn điều lệ tối thiểu: 50 tỷ VND, chứng minh nguồn vốn hợp pháp

• Có phương án cung cấp dịch vụ trung gian thanh toán

• Người đại diện pháp luật có trình độ đại học trở lên và 5 năm kinh nghiệm trong ngành tài chính – ngân hàng

• Có đội ngũ nhân sự đủ điều kiện kỹ thuật và chuyên môn

• Đáp ứng chuẩn an toàn hệ thống thông tin cấp độ 3 theo quy định pháp luật

2. Cho vay ngang hàng (Peer-to-Peer Lending – P2P Lending)

Tuy phổ biến trên toàn cầu, P2P Lending tại Việt Nam hiện chưa có khung pháp lý chính thức.

• Chưa có định nghĩa cụ thể về “P2P Lending” trong luật Việt Nam

• Dự thảo Nghị định về “Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox)” đang được nghiên cứu để áp dụng

Theo dự thảo:

• P2P Lending là giải pháp kết nối trực tiếp người vay và người cho vay trên nền tảng công nghệ

• Công ty P2P là doanh nghiệp Fintech cung cấp giải pháp cho vay P2P (không phải tổ chức tín dụng)

Như vậy, hiện tại hoạt động P2P chưa được cấp phép đầy đủ tại Việt Nam. Các doanh nghiệp quốc tế cần theo dõi sát diễn biến chính sách trước khi đầu tư dài hạn.

Khuyến nghị cho nhà đầu tư quốc tế

• Theo sát tiến trình hoàn thiện khung pháp lý Fintech tại Việt Nam

• Đảm bảo tuân thủ đầy đủ điều kiện gia nhập thị trường, đặc biệt đối với dịch vụ trung gian thanh toán

• Tận dụng lợi thế thị trường: nhân lực số, tỷ lệ dùng smartphone cao, tiềm năng chuyển đổi số mạnh mẽ

Tài liệu tham khảo & đề xuất đọc thêm

• Báo cáo ngành: Fintech Việt Nam 2023 – Sự trỗi dậy của công nghệ tài chính

• Hướng dẫn đầu tư: Điều kiện pháp lý cho nhà đầu tư nước ngoài vào Fintech tại Việt Nam

• Phân tích thị trường: Cơ hội & rủi ro khi đầu tư vào nền kinh tế số Việt Nam